ترموستات چیست

ترموستات چیست ؟

ترموستات به وسیله ای گفته می شود که وظیفه احساس دمای یک سیستم و حفظ آن در محدوده تنظیم شده را بر عهده دارد.

ترموستات ها در هر وسیله سرما ساز یا گرما سازی که تا دمای مشخص شده عمل می کنند، کاربرد دارند. به عنوان مثال می توان گرمایش ساختمان ، گرمایش مرکزی ، تهویه مطبوع و سیستم های HVAC را از موارد کاربرد آن دانست؛ البته کاربرد آن در لوازم آشپزخانه مانند ماکروفر ، یخچال و … نیز مشخص است.

ترموستات، دستگاه کنترلی حلقه بسته ایست که خطای بین دمای اندازه گیری شده و دمای مورد نظر را کاهش می دهد. بعضی اوقات ترموستات هردو عمل احساس دما و عملکرد کنترلی سیستم را به شکل همزمان انجام می دهد. به عنوان مثال مجموعه ترموستات هانیول قرار داده شده در سبد محصولات شرکت ، بدین شکل است؛ اما سنسور های موجود در سبد ، تنها وظیفه احساس دمای محیط و اطلاع آن به کنترلری مجزا را بر عهده دارند.

ریشه کلمه ترموستات را می توان در دو کلمه قدیمی یونانی θερμός و στατός به معنی تنظیم یا نگه داری دمای گرم جست و جو کرد.

ترموستات هالو t6861
ترموستات TF228
ترموستات TF428
ترموستات T6373 آنالوگ

خلاصه :

ترموستات وظیفه کنترل دما در سیستم های سرمایشی یا گرمایشی، به وسیله قطع و وصل یا کنترل عبور سیال گرم و سرد در سیستم را بر عهده دارد. لذا در سیستم های سرمایش یا گرمایش ترموستات واحد اصلی کنترل دما است. ترموستات در واقع در تمام سیستم هایی که گرمایش یا سرمایش تا یک نقطه دمای مشخص را انجام می دهند، کاربرد دارد.

انواع ترموستات :

  • ترموستات مکانیکی : به دسته وسایلی گفته می شود که احساس دما و کنترل آن به شکل مکانیکی صورت می گیرد.
  • ترموستات الکترونیکی : این دسته از ترموستات ها که ترموستات دیجیتال نیز شامل آن می باشد دارای بخش یا بخش هایی است که توسط نیروی برق ( الکتریسیته ) کار می کنند.

ترموستات مکانیکی :

  • ترموستات بی متال : سیستم های بخار مرکزی و آب داخلی از قدیم با استفاده از این نوع ترموستات کنترل می شوند. از قدیم ترموستات های تماما” مکانیکی جهت تنظیم دمای آب داغ رادیاتور یا بخار بوسیله مقدار جریان کنترل شده اند، هرچند امروزه این کار بوسیله شیر ترموستاتیک رادیاتور صورت می گیرد.
  • پودر موم 
  • انبساط گاز
  • ترموستات پنوماتیک : ترموستات پنوماتیک وسیله ای است که یک سیستم سرمایش یا گرمایش را توسط تیوب های هوا کنترل میکند.

ترموستات الکتریکی :

  • ترموستات الکتریکی آنالوگ : ترموستات معمول مورد استفاده در بخاری های گازی با استفاده از سوپاپ الکتریکی در این دسته از ترموستات ها قرار می گیرد. مکانزیم مشابه این ترموستات همچنین در مشعل ، دیگ ، دیگ الکتریکی گرماساز برقی ، دستگاه قهوه ساز ، یخچال و … مورد استفاده قرار می گیرد. ترموستات های اتاقی آنالوگ مانند T4360 و T6373 که برای انواع فن کویل زمینی و سقفی مورد استفاده قرار می گیرند، در این دسته جای دارند.
  • ترموستات الکتریکی دیجیتال : در این نوع ترموستات ، تمامی بخش های متحرک و به نوعی مکانیکی حذف شده و در عوض از رله روی ترمیستور یا سایر وسایل semiconductor مانند گرماسنج مقاومتی استفاده می شود. همه ترموستات های این دسته دارای صفحه نمایشگر بوده که دمای محیط و همچنین تنظیمات نشان داده شده را نمایش می دهد. البته ترموستات های نسل جدید که به عنوان ترموستات هوشمند شناخته می شوند، علاوه بر موارد فوق دارای نمایشگر ساعت ، تاریخ و روز های هفتگی می باشند که این امکان را به کاربر می دهد که جهت تنظیم دمای هرچه بهتر برنامه روزانه برای ترموستات تعیین کند.

و اما یک نکته مهم : موارد ذکر شده در فوق دسته بندی ترموستات ها از منظر علمی است. اما نوع دسته بندی های رایج دیگری نیز در مورد ترموستات ها صادق است که معمولا” از آن ها به شکل روزمره استفاده می شود :

از نظر محل نصب : ترموستات اتاقی ، ترموستات کانالی و متسغرق ، ترموستات جداری
از منظر تعداد مرحله کاری Stage : تک مرحله ای ( one stage ) ، دو مرحله ای ( two stage )
از لحاظ نوع سنسور : بی متال ، رئوستا ، دیافراگمی
از منظر تعداد فصل : تک فصل ( تابستان یا زمستان ) ، دو فصل ( هم تابستان و هم زمستان )

همانطور که پیداست هر کدام از ترموستات های موجود در این دسته ها می تواند زیر مجموعه یکی از دسته های اصلی نام برده باشد. به عنوان مثال ترموستات T4360 یک نوع ترموستات الکتریکی آنالوگ است، اما اگر بخواهیم آن را در دسته بندی های معمول دسته بندی کنیم از آن به عنوان ترموستات اتاقی ، سنسور دیافراگمی و دو فصل نام برده می شود.

اگر مطلب فوق را مفید دانستید ، خوشحال خواهیم شد که از آن در سایت ، وبلاگ و یا شبکه های اجتماعی خود ، البته با ذکر منبع ، استفاده کنید.

تهیه شده توسط گروه تولید محتوای هانیول